Kim jest i za co odpowiada eksploatujący w myśl przepisów o Dozorze Technicznym? Rola BHP, HR, UR i Produkcji.
W ostatnich latach doszło do kilku istotnych zmian w przepisach o Dozorze Technicznym. Wiele z nich wymuszone zostało zmieniającą się rzeczywistością. Twórcy aktów prawnych starają się redagować treści tak, aby obejmowały one najróżniejsze przypadki, z jakimi można spotkać się we współczesnych firmach.
Jednym z najważniejszych podmiotów występujących w przepisach UDT jest EKSPLOATUJĄCY. Wielu naszych Klientów i uczestników szkoleń ma trudność w jednoznacznym określeniu, kim on jest? Niektórzy wskazują na właściciela urządzenia, inni na pracodawcę, podczas gdy w praktyce w dużych firmach, zadania te najczęściej realizują pracownicy: BHP, HR, Utrzymania Ruchu i kierownicy produkcji. Kwestia ta jest o tyle istotna, że poza określonymi obowiązkami ciążącymi na eksploatujących UDT, za różnego rodzaju zaniechania lub błędy przewidziane są przepisy karne (grzywna lub kara ograniczenia wolności)[1].
Definicja eksploatującego w świetle przepisów o DT
Jakiś czas temu wysłaliśmy do UDT prośbę o podanie definicji eksploatującego. Oto odpowiedź, jaką otrzymaliśmy:
W myśl przepisów ustawy o dozorze technicznym, eksploatującym jest podmiot, który:
- Ma dostęp do urządzenia technicznego
- Posiada dokumentację techniczną urządzenia
- Ma możliwość wywiązania się z obowiązków eksploatującego wynikających z ustawy o dozorze technicznym i wydanych na jej podstawie rozporządzeń, takich jak np.:
- niezwłoczne zawiadomienie organu właściwej jednostki dozoru technicznego o każdym niebezpiecznym uszkodzeniu urządzenia lub nieszczęśliwym wypadku związanym z jego eksploatacją[2]
- zapewnienie warunków do bezpiecznego i sprawnego wykonania czynności dozoru technicznego, w tym obecność konserwującego i obsługującego, jeżeli jest wymagana, oraz przedstawić dokumenty i udzielić informacji koniecznych do prawidłowego wykonania tych czynności, na żądanie inspektora[3]
- zapewnienie właściwej obsługi i konserwacji urządzenia w celu jego bezpiecznej eksploatacji[4]
- założenie i przechowywanie dziennika konserwacji prowadzonego przez konserwującego, a także rejestrowanie przebiegu eksploatacji UTB na podstawie wymagań zawartych w instrukcji eksploatacji.[5]
Eksploatujący jest również obciążany rachunkami za wykonane czynności dozoru technicznego.
Czy eksploatujący to właściciel UTB?
Odpowiadając na tak zadane pytanie, należałoby powiedzieć, że… to zależy. Biorąc pod uwagę warunek wskazany w punkcie 1 „Dostęp do urządzenia technicznego”, trzeba pamiętać, że nie musi wiązać się on z posiadaniem UTB na własność. W dzisiejszych czasach, szczególnie UTB takie wózki widłowe i podesty ruchome, często są wynajmowane lub leasingowane. Nie zmienia to faktu, że praktycznie każdy tego typu przypadek, regulowany jest umową zawieraną między stronami, która szczegółowo określa zakres praw i obowiązków. I często od tych właśnie ustaleń, a także od oceny realnej sytuacji zależeć będzie wskazanie kto jest eksploatującym.
Kto realizuje zadania eksploatującego w firmach produkcyjnych? Zadania Utrzymania Ruchu, BHP, HR i kierowników.
Podsumowując, eksploatującym zazwyczaj (ale nie zawsze) jest właściciel urządzenia lub pracodawca, który wykorzystuje (czyli innymi słowy eksploatuje) dane urządzenie. Oczywiście w średnich i dużych przedsiębiorstwach odpowiedzialność spoczywająca formalnie na prezesie / zarządzie, jest najczęściej delegowana na konkretne osoby, odpowiedzialne za ten obszar funkcjonowania firmy. Najczęściej odpowiedzialność rozkłada się następująco:
- za stan techniczny i dokumentacje – utrzymanie ruchu
- za bezpieczne warunki pracy – kierownicy produkcji / obszarów
- za informowanie UDT o ewentualnych wypadkach zw. z eksploatacją UDT – pracownicy BHP
- za zapewnienie uprawnień dla operatorów i konserwatorów – pracownicy HR.
Jak widać, w wypełnianiu obowiązków jednego tylko „podmiotu” określonego w przepisach, w dużej firmie może odpowiadać kilka różnych osób. Dlatego tak ważne jest, aby znać i rozumieć obowiązujące przepisy.
Niezmiennie zachęcamy do zadawania pytań pod artykułem, a także do bezpośredniego kontaktu.
Te i inne kwestie możemy przedstawić w Państwa firmie w ramach szkoleń dla BHP i / lub HR. Szczegóły tutaj: https://well-done.pl/szkolenia-dla-sluzb-bhp/
________________________________________________________
Artykuł opisuje stan prawny na dzień 25.06.2024 r.
_______________________________________________________
Przypisy:
[1] art. 63 i 64 ustawy o dozorze technicznym – Dz. U. z 2023 r. poz. 1622
[2] art. 19 ustawy o dozorze technicznym – Dz. U. z 2023 r. poz. 1622
[3] art. 26 ustawy o dozorze technicznym – Dz. U. z 2023 r. poz. 1622)
[4] § 7 ust. 1 Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego – Dz. U. 2018 poz. 2176
[5] § 7 ust. 2 Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego – Dz. U. 2018 poz. 2176
